Вікіпэдыя

Пімен Панчанка: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д артаграфія, пунктуацыя
дапаўненьне, вікіфікацыя, артаграфія
Радок 9:
| Псэўданімы =
| Нарадзіўся = {{Нарадзіўся|23|8|1917|0|1}}</br>{{сьцяг Расеі}} [[Талін]], [[Расейская імпэрыя]]
| Памёр = {{Памёр|2|4|1995}}</br> {{сьцяг Беларусі (з 1991)}} [[Менск]], [[Беларусь]]
| Грамадзянства = [[Беларусь]]
| Род дзейнасьці = [[паэт]], [[перакладчык]], [[крытык]]
Радок 17:
| Дэбют = альманах «Ударнікі», газэта «Кіравец» ([[1934]])
| Значныя творы =
| Прэміі = [[Літаратурная прэмія імя Янкі Купалы]] ([[1959]]),<br />[[Дзяржаўная прэмія БССР імя Янкі Купалы]] ([[1967]]),<br />[[Дзяржаўная прэмія СССР]] ([[1981]])<br />
{{Блёк узнагародаў|{{ордэн Леніна}}|{{ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцягу}}|{{ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцягу}}|{{ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцягу}}|{{ордэн Знак Пашаны}}|{{ордэн Знак Пашаны}}|{{ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі}}|{{Ордэн Айчыннай вайны 2 ступені}}}}
| Палічка = http://knihi.com/Pimien_Pancanka/
| Сайт =
}}
'''ПіменПі́мен ЕмяльянавічЕмялья́навіч ПанчанкаПа́нчанка''' ([[23 жніўня]] [[1917]], г. [[Рэвель]] (цяперашні Талін)  — [[2 красавіка]] [[1995]]) — беларускі [[паэт]], [[перакладчык]], [[крытык]]. [[Народны паэт Беларусі]] (1973).▼
 
Бацькі  — бедныя сяляне, у пошуках заробку выехалі ў Прыбалтыку. У [[1920]]  г. сям'ясям’я вярнулася ў [[Бягомль]]. У [[1934]] скончыў пэдагагічныя курсы ў [[Бабруйск]]у. У [[1934]]—[[1935]]  гг.  — загадчык Алянскай пачатковай школы [[Бабруйскі раён|Бабруйскага раёну]], у [[1935]]—[[1936]]  гг.  — настаўнік Казуліцкай няпоўнай сярэдняй школы [[Кіраўскі раён (Магілёўская вобласьць)|Кіраўскага раёну]], у [[1938]]—[[1939]]  гг. выкладаў мову і літаратуру ў Кіраўскай сярэдняй школе [[Магілёўская вобласьць|Магілеўскай вобласьці]].▼
▲'''Пімен Емяльянавіч Панчанка''' ([[23 жніўня]] [[1917]], г. [[Рэвель]] (цяперашні Талін) — [[2 красавіка]] [[1995]]). [[Народны паэт Беларусі]].
 
Першыя вершы зьявіліся ў [[1934]]  г. у кіраўскай раённай газэце «Кіравец» і альманаху «Ударнікі».▼
▲Бацькі — бедныя сяляне, у пошуках заробку выехалі ў Прыбалтыку. У [[1920]] г. сям'я вярнулася ў [[Бягомль]]. У [[1934]] скончыў пэдагагічныя курсы ў [[Бабруйск]]у. У [[1934]]—[[1935]] гг. — загадчык Алянскай пачатковай школы [[Бабруйскі раён|Бабруйскага раёну]], у [[1935]]—[[1936]] гг. — настаўнік Казуліцкай няпоўнай сярэдняй школы [[Кіраўскі раён (Магілёўская вобласьць)|Кіраўскага раёну]], у [[1938]]—[[1939]] гг. выкладаў мову і літаратуру ў Кіраўскай сярэдняй школе [[Магілёўская вобласьць|Магілеўскай вобласьці]].
 
Вучыўся завочна на філалягічным факультэце [[Менскі настаўніцкі інстытут|Менскага настаўніцкага інстытута]] (скончыў у [[1939]]). Зь верасьня [[1939]]  г. да студзеня [[1946]]  г. у [[Чырвоная Армія|Чырвонай Арміі]]  — спэцыяльны карэспандэнт, пісьменьнік у армейскіх і франтавых газэтах.▼
▲Першыя вершы зьявіліся ў [[1934]] г. у кіраўскай раённай газэце «Кіравец» і альманаху «Ударнікі».
 
Прымаў удзел у паходзе Савецкай Арміі ў [[Заходняя Беларусь|Заходнюю Беларусь]] у верасьні [[1939]]  г., у баях на Бранскім, Заходнім, Калінінскім, Паўночна-Заходнім франтах, у [[1944]]-—[[1945]]  гг. знаходзіўся з часткамі Савецкай Арміі ў [[Іран]]е.▼
▲Вучыўся завочна на філалягічным факультэце [[Менскі настаўніцкі інстытут|Менскага настаўніцкага інстытута]] (скончыў у [[1939]]). Зь верасьня [[1939]] г. да студзеня [[1946]] г. у [[Чырвоная Армія|Чырвонай Арміі]] — спэцыяльны карэспандэнт, пісьменьнік у армейскіх і франтавых газэтах.
 
З [[1946]]  г. працаваў у рэдакцыях часопісу «[[Вожык (часопіс)|Вожык]]», газеты «[[Літаратура і мастацтва]]», быў галоўным рэдактарам часопісаў «[[Советская Отчизна]]» (цяпер «[[Неман (часопіс)|Неман]]», [[1954]]-—[[1958]]), «[[Маладосць (часопіс)|Маладосць]]» ([[1958]]—[[1966]]).▼
▲Прымаў удзел у паходзе Савецкай Арміі ў [[Заходняя Беларусь|Заходнюю Беларусь]] у верасьні [[1939]] г., у баях на Бранскім, Заходнім, Калінінскім, Паўночна-Заходнім франтах, у [[1944]]-[[1945]] гг. знаходзіўся з часткамі Савецкай Арміі ў [[Іран]]е.
 
У часы рэдактарства Панчанкі ў часопісе «Маладосць» расквітнеў талент [[Васіль Быкаў|Васіля Быкава]]. Пасьля таго, як у [[1965]] годзе была надрукаваная аповесьць «[[Мёртвым не баліць]]» Панчанка хутка быў зьняты з пасады галоўнага рэдактара<ref>[http://www.svaboda.org/content/transcript/761341.html “Што«Што ў Пімене табе маім? Постаць Пімена Панчанкі на зломе эпохаў”эпохаў»] [[Радыё Свабода]]</ref>.▼
▲З [[1946]] г. працаваў у рэдакцыях часопісу «[[Вожык (часопіс)|Вожык]]», газеты «[[Літаратура і мастацтва]]», быў галоўным рэдактарам часопісаў «[[Советская Отчизна]]» (цяпер «[[Неман (часопіс)|Неман]]», [[1954]]-[[1958]]), «[[Маладосць (часопіс)|Маладосць]]» ([[1958]]—[[1966]]).
 
Cакратар праўленьня СП БССР ([[1966]]-—[[1971]]).▼
▲У часы рэдактарства Панчанкі ў часопісе «Маладосць» расквітнеў талент [[Васіль Быкаў|Васіля Быкава]]. Пасьля таго, як у [[1965]] годзе была надрукаваная аповесьць «[[Мёртвым не баліць]]» Панчанка хутка быў зьняты з пасады галоўнага рэдактара<ref>[http://www.svaboda.org/content/transcript/761341.html “Што ў Пімене табе маім? Постаць Пімена Панчанкі на зломе эпохаў”] [[Радыё Свабода]]</ref>.
 
Як сябра дэлегацыі БССР у [[1958]]  г. прымаў удзел у рабоце XIII сесіі [[Генэральная Асамблея ААН|Генэральнай Асамблеі ААН]]. Абіраўся депутатам Вярхоўнага Савета БССР (1957-19671957—1967, 1971-19751971—1975), старшынёй Рэспубліканскага камітэта абароны міру. Сябра [[Беларускі ПЭН-цэнтар|Беларускага ПЭН-цэнтру]] з [[1989]]  г. Сябра СП СССР з [[1938]]  г.▼
▲Cакратар праўленьня СП БССР ([[1966]]-[[1971]]).
 
▲Як сябра дэлегацыі БССР у [[1958]] г. прымаў удзел у рабоце XIII сесіі [[Генэральная Асамблея ААН|Генэральнай Асамблеі ААН]]. Абіраўся депутатам Вярхоўнага Савета БССР (1957-1967, 1971-1975), старшынёй Рэспубліканскага камітэта абароны міру. Сябра [[Беларускі ПЭН-цэнтар|Беларускага ПЭН-цэнтру]] з [[1989]] г. Сябра СП СССР з [[1938]] г.
 
Адзін з падпісантаў адкрытага ліста да [[Міхаіл Гарбачоў|Міхаіла Гарбачова]] ў абарону беларускай нацыянальнай культуры і мовы.
 
== Творчасьць ==
 
=== Зборнікі паэзіі ===
* 1938 «Упэўненасць»
* 1940 «Вераснёвыя сцягі»
* 1941 зборнік «Трывожныя зарніцы» быў падрыхтаваны да друку і згарэў у час вайны),
* 1942 «Тебе, Беларусь!» (апублікаваны ў Маскве ў перакладзе на расейскую мову)
* 1943 «Дарога вайны» (Масква)
* 1945 «Далёкія станцыі»
* 1947 «Гарачыя вятры» (вершы і паэмы)
* 1948 «Вершы»
* 1949 «Прысяга»
Радок 57:
* 1952 «Вершы і паэмы»
* 1955 «Шырокі свет»
* 1956 «Выбраныя творы»
* 1957 «Гарачы лівень» (гумар і сатыра)
* 1959 «Кніга вандраванняў і любові»
Радок 79:
* 1987 «Прылучэнне» (вершы і паэма)
* 1988 «Горкі жолуд»
* 1988 «Неспакой»
 
=== Зборы твораў ===
* 1959 Збор твораў у 2-х тамах
* 1967-19711967—1971 Збор твораў у 3-х тамах
* 1981-19831981—1983 Збор твораў у 4-х тамах.
 
== Крытыка ==
* 1977 «На паэтычным небасхіле» літаратурна-крытычныя артыкулы
 
Пераклаў на беларускую мову паасобныя творы Ф. Шылера («Разбойнікі»), А. Міцкевіча, Я. Райніса, А.Пракоф'ева Пракоф’ева, А. Суркова, Т. Масэнкі, Б. Чалага, паэму М. Нагнібеды «Матулям з Расой» і інш.
 
Многія вершы пакладзены на музыку.
 
== Узнагароды і званьні ==
* [[1959]]  — Літаратурная прэмія імя Янкі Купалы за «Патрыятычную песню»
* [[1967]]  — Дзяржаўная прэмія БССР імя Янкі Купалы за кнігу вершаў «Пры святле маланак»
* [[1973]]  — Народны паэт БССР
* [[1981]]  — Дзяржаўная прэмія СССР за кнігу вершаў «Где ночует жаворонок» (Масква, 1979)
 
* [[ордэн Леніна]],
* [[ордэнаордэн Працоўнага Чырвонага Сьцяга]] (3-чы),
* [[ордэн «Знак Пашаны»]], (2-чы),▼
* ордэна Працоўнага Чырвонага Сьцяга
* ордэна Працоўнага Чырвонага Сьцяга
▲* [[ордэн «Знак Пашаны»]],
* ордэн «Знак Пашаны»,
* [[ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі]],
* [[ордэн Айчыннай вайны]] II ступені,
* мэдалі.
* медалі.
 
== Крыніцы ==
{{зноскі}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://slounik.org/81241.html Слоўнік.орг]
* [http://belruss.com/bel/biograf/19_panch.html Жыцьцяпіс]
* [http://old.nv-online.info/index.php?c=ar&i=5544 Сяргей ЗАКОННIКАЎ: «"Пасля атрымання Дзяржпрэмii СССР Пiмен Панчанка купiў сябрам 45 бутэлек каньяку «Напалеон»] [[Народная Воля]], 23.08.2007 №113-134
* [http://www.youtube.com/watch?v=takgCVMJ4ro&feature=player_embedded "«Мала сказаць: Ненавіджу"»], песьня ЛяваонаЛявона Вольскага на словы П. Панчанкі
 
{{Шаблён:Пісьменьнікі_й_паэты_Беларусі}}
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Панчанка, Пімен Емяльянавіч}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Таліне]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Менску]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Пімен_Панчанка»