Рухавік: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д r2.7.1) (робат дадаў: kk:ҚОЗҒАЛТҚЫШ |
д робат дадаў: id:Motor; касмэтычныя зьмены |
||
Радок 5:
Да першасных рухавікоў (ПР) адносяцца ветраное кола, якое выкарыстоўвае энэргію ветра, вадзяное кола і гіравы мэханізм — дзейнічаюць за кошт сілы гравітацыі, [[цеплавы рухавік|цеплавыя рухавікі]], у якіх хімічная энэргія [[паліва]] або атамная энэргія пераўтвараецца ў іншыя віды энэргіі. Да другасных рухавікоў (ДР) адносяцца электрарухавік або электрамотор, пнеўмарухавік, гідрарухавік або гідраматор. Першымі ПР былі [[ветразь]] і воднае кола. Ветразь выкарыстоўваецца ўжо болей 7 тысяч гадоў. Воднае кола шырока выкарыстоўвалі ў старажытных арашальных сыстэмах [[Эгіпет|Эгіпта]], [[Кітай|Кітая]], [[Індыя|Індыі]]. Вадзяное ды ветраное кола шырока выкарыстоўвалі ў сярэднявечнай [[Эўропа|Эўропе]] як асноўная энэргетычная база [[мануфактура|мануфактурнай]] вытворчасьці.
== Гісторыя стварэньня ==
У сярэдзіне [[17 стагодзьдзе|17]] ст. былі зроблены першыя спробы перайсьці да машыннай вытворчасьці, якія запатрабавалі стварэньня рухавікоў, якія б не залежалі ад мясцовых крыніц энэргіі (вады, ветра і інш.). Першым рухавіком у якім выкарыстоўвалася хімічная энэргія паліва была параатмасфэрная машына, створаная па праектам францускага фізыка [[Дэні Папэн|Дэні Папэна]] ды ангельскага мэханіка [[Томас Северы|Томаса Северы]].
Радок 23:
У [[1834]] расейскі навукоўца [[Барыс Сямёнавіч Якабі]] стварыў першы прыдатны для практычнага выкарыстоўваньня электрарухавік пастаяннага току. У [[1888]] сэрбскі студэнт і будучы вялікі вынаходнік [[Нікола Тэсла]] выказаў прынцып пабудовы двухфазных рухавікоў пераменнага току, а праз год расейскі інжынэр [[Міхаіл Осіпавіч Даліва-Дабравольскі]] стварыў першы ў сьвеце трохфазны асынхронны электрарухавік, які стаў найболей распаўсюджанай электрычнай машынай.
== Пнеўмарухавікі ды гідрамашыны ==
Пнэўмарухавікі ды гідрамашыны працуюць ад сетак (балонаў) высокага ціску паветра або вадкасьці, пераўтвараючы гідраўлічную (пнэўматычную) энэргію помпаў. Іх шырока выкарыстоўваюць у якасьці выканаўчых мэханізмаў у розных прыстасаваньнях ды сыстэмах. Гэтак, створаны пнэўмалакаматывы (асаблівы прыдатных для працы ў выбухованебясьпечных умовах), з дапамогай гідрамашын ажыцьцяўляецца прывад гусеніц у некаторых трактароў і танкаў, некаторых рабочых частак бульдозэраў і экскаватараў. Усё разнастайней канструкцыі экалягічна чыстых гарадзкіх аўтамабіляў на пнэўмапрывадах прапаноўваецца інжынэрамі розных краін. Другасныя рухавікі маюць вялікую ролю ў тэхніке, але іх магутнасьць адносна невялікая. Іх таксама выкарыстоўваюць і ў мініятурных ды звышмініятурных прыстасаваньнях.
== Клясыфікацыя ==
Рухавікі могуць выкарыстоўваць наступныя тыпы крыніц энэргіі:
Радок 122:
[[hr:Motor]]
[[io:Motoro]]
[[id:Motor]]
[[it:Motore]]
[[he:מנוע]]
|