Мікола Гусоўскі: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
афармленьне |
д стыль |
||
Радок 2:
'''Міко́ла Гусо́ўскі''' ('''Мікала́й Гусо́ўскі'''; {{мова-la|Nicolaus Hussovianus}}, {{мова-pl|Mikołaj Hussowczyk}}; прыкладна [[1470]] — прыкладна пасьля [[1533]]) — [[беларусы|беларускі]]<ref>Гусоўскі Мікола // {{Літаратура/Беларусь: энцыкляпэдычны даведнік, 1995|к}} С. 256</ref><ref name="evkl">[[Вячаслаў Чамярыцкі]]. Гусоўскі Мікола // {{Літаратура/ЭВКЛ|1к}} С. 562</ref> і [[палякі|польскі]] паэт-гуманіст і асьветнік [[Адраджэньне|эпохі Адраджэньня]], прадстаўнік [[Лаціна|новалацінскай]] усходнеэўрапейскай школы.
==
=== Нараджэньне ===
Нарадзіўся верагодна ў вёсцы Уса (Усава) цэнтральнай [[Беларусь|Беларусі]]<ref name="evkl"/>, дакладнае месцазнаходжаньне якой дагэтуль нявысьветленае за нястачаю дакумэнтальных крыніцаў. Паходзіў зь сям’і паляўнічага.
=== Адукацыя ===
Авалодаў пісьмом у катэдральнай або царкоўна-прыходзкай школе. Працягваў навучаньне ва ўнівэрсытэтах [[Балёньня|Балёньні]], [[Віленскі ўнівэрсытэт|Вільні]], [[Кракаўскі ўнівэрсытэт|Кракава]].
=== Місія ў Рым ([[1518]]—[[1522]]) ===
[[Файл:Mikalojus Husovianas (Nicolaus Hussovianus).De statura feritate ac venatione bisontis carmen.jpg|міні|150пкс|Песьня пра зубра]]
Быў у складзе пасольства [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] і [[Польскае Каралеўства (1385—1569)|Каралеўства Польскага]] на чале з [[Эразм Вітэліюс|Эразмам Вітэліюсам]] у [[Рым]]. На замову [[Папа Рымскі|Папы Рымскага]] [[Леў X|Лева Х]] напісаў паэму: «[[Песьня пра зубра]]». Арыгінальная назва: «''Carmen de statura feritate ac venatione Bisontis''» («Песьня пра аблічча, дзікасьць зубра і паляваньне на яго»). Калі паэт канчаў пісаць паэму, [[паляндра]] прыйшла на [[Апэнінская паўабтока|Апэнінскую паўабтоку]]. Уражаны трагічнымі падзеямі, Гусоўскі стварае верш-малітву «Да сьвятога Себасьцяна». Сканалі і папа Леў X і біскуп Вітэліюс. Без апекуноў ён ня змог надрукаваць свой твор у Рыме, але толькі ў [[1523]] годзе ў [[Кракаў|Кракаве]], пры дапамозе вялікай княгіні літоўскай і каралевы польскай [[Бона Сфорца|Боны Сфорца]].
=== Верагодна аўтэнтычны партрэт ===▼
[[Файл:Mikola Gusowski.jpg|міні|Мікола Гусоўскі]]▼
Баларуская дасьледніца [[Жанна Некрашэвіч-Кароткая|Жанна Вацлаваўна Некрашэвіч-Кароткая]] лічыць, што адшукала аўтэнтычную выяву, на якой адлюстраваны Мікола Гусоўскі. Выява зьмешчана ў першым выданьні паэмы, якое доўгі час не было даступна беларускім дасьледнікам.▼
== Творы ==
Радок 20 ⟶ 25:
* паэма «Жыцьцё і подзьвігі святога Гіяцынта» [[1525]].
=== Пераклады ===▼
▲== Верагодна аўтэнтычны партрэт ==
▲[[Файл:Mikola Gusowski.jpg|міні|Мікола Гусоўскі]]
▲Баларуская дасьледніца [[Жанна Некрашэвіч-Кароткая|Жанна Вацлаваўна Некрашэвіч-Кароткая]] лічыць, што адшукала аўтэнтычную выяву, на якой адлюстраваны Мікола Гусоўскі. Выява зьмешчана ў першым выданьні паэмы, якое доўгі час не было даступна беларускім дасьледнікам.
▲== Пераклады ==
На [[беларуская мова|беларускай мове]] існуе тры перастварэньні «Песьні пра зубра», якія належаць пяру [[Язэп Семяжон|Язэпа Семяжона]], [[Уладзімер Шатон|Уладзімера Шатона]] і [[Натальля Арсеньнева|Натальлі Арсеньневай]]. Акрамя беларускай яна перакладзеная на польскую, [[летувіская мова|летувіскую]], расейскую і [[украінская мова|ўкраінскую]] мовы.
| |||