Астравы Кука: розьніца паміж вэрсіямі

|Назва = ВыспыАстравы Кука

|НазваЎРоднымСклоне = ВыспаўАстравоў Кука

|Дадаткі = [[Файл:Cook Islands-CIA WFB Map.png|цэнтар|250пкс|Мапа выспаўастравоў Кука]]

'''ВыспыАстравы Кука''' ([[Маарыйская мова|па-маарыйску]]: ''Kūki 'Āirani'', {{мова-en|Cook Islands}}) — залежная тэрыторыя [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]] ў паўднёвай частцы [[Ціхі акіян|Ціхага акіяна]] ў [[Палінэзія|Палінэзіі]], знаходзіцца на выспахастравах архіпэлягу з такой жа назвай.

ВыспыАстравы былі адкрытыя ў [[1595]] годзе [[Гішпанія|гішпанскім]] вандроўцам [[Альвара дэ Мэнданья]]. Наступным эўрапейцам які высадзіўся на выспахастравах у [[1773]] годзе быў [[Джэймз Кук]], які назваў іх ''Hervey Islands''. У [[1824]] годзе ўпершыню была выкарыстана назва «выспывострава Кука» на мапе [[Ёган фон Крузэнштэрн|Ёгана фон Крузэнштэрна]].

З [[1888]] году выспыастравы былі пад [[Вялікабрытанія|брытанскім]] пратэктаратам пад назвай «''Cook Islands Federation''». У [[1901]] годзе выспыастравы былі перададзеныя Новай Зэляндыі, а ў [[1903]] годзе зь іх была вылучана [[Ніуе]] як асобная тэрыторыя. З [[1965]] году выспыастравы маюць унутраную аўтаномію.

З пачатку [[20 стагодзьдзе|ХХ стагодзьдзя]] на чатыры выспывострава ў паўночнай частцы выспаўастравоў Кука ([[Маніхікі]], [[Пэнрхайн]], [[Пукапука]] і [[Ракаханга]]) прэтэндавалі [[ЗША|Злучаныя Штаты Амэрыкі]]. У [[1980]] годзе была падпісаная дамова паміж ЗША і Новай Зэляндыяй, згодна зь якой ЗША адмаўляліся ад выспаўастравоў.

ВыспыАстравы Кука зьяўляюцца парлямэнцкай манархіяй, якая знаходзіцца ў вольнай асацыяцыі з Новай Зэляндыяй. Кіраўніком краіны зьяўляецца каралева [[Элізабэта ІІ]], ад імя якой кіруе ''прадстаўнік каралевы'' [[Фрэдэрык Гудвін]]. [[Заканадаўчая ўлада]] належыць [[парлямэнт]]у, які складаецца з 24 дэпутатаў, якія выбіраюцца на 5-гадовы тэрмін на ўсеагульных выбарах.

[[Урад]] выспаўастравоў мае поўную ўладу над унутранымі справамі і частковую над зьнешнімі. Новая Зэляндыя адказвае за абарону выспаўастравоў Кука і часткова за зьнешнюю палітыку (павінна кансультавацца з урадам выспаўастравоў Кука). ВыспыАстравы Кука маюць права да налады дыпляматычных стасункаў зь іншымі краінамі і міжнароднымі арганізацыямі (яны зьяўляюцца ўдзельнікамі [[ЮНЭСКО]] і іншых рэгіянальных арганізацыяў, але не ўваходзяць у [[ААН]] і маюць дыпляматычныя стасункі з 18 краінамі).

У склад выспаўастравоў Кука ўваходзяць 15 атолаў і выспаўастравоў, якія дзеляцца на дзьве групы:

* [[Паўднёвыя выспыастравы Кука]]

* [[Паўночныя выспыастравы Кука]]

** [[Насаў (ВыспыАстравы Кука)|Насаў]]

** [[выспаастравы Суворава]]

Плошча выспаўастравоў складае 236,7 км², а плошча эканамічных інтарэсаў выспаўастравоў складае 1 800 000 км². Насельніцтва выспаўастравоў налічвае каля 19 тыс. чалавек.

Клімат выспаўастравоў [[трапічны клімат|трапічны]], сэзон [[дождж|дажджоў]] цягнецца зь [[лістапад]]а да [[красавік]]а, сухі сэзон з [[травень|траўня]] да [[кастрычнік]]а. Сярэднегадавая колькасьць ападкаў складае каля 2000 мм, зь якіх 2/3 выпадае ў пэрыяд дажджоў. ВыспыАстравы знаходзяцца ў зоне ўзьдзеяньня [[Эль Нінья]].

Эканоміка выспаўастравоў няразьвітая. Асноўнымі галінамі эканомікі зьяўляюцца: [[сельская гаспадарка]], [[турызм]] і фінансавы сэктар. Сфэра абслугоўваньня - самы хуткаразьвіваючыся сэктар эканомікі. Турызм зьяўляецца асноўнай крыніцай атрыманьня іншаземнай валюты. ВыспыАстравы Кука залежаць ад міжнароднай дапамогі, Новая Зэляндыя зьяўляецца асноўным донарам.

Насельніцтва выспаўастравоў складаецца з [[палінэзійцы|палінэзійцаў]], якія належаць да некалькіх этнічных групаў. Яны карыстаюцца некалькімі палінэзійскімі мовамі і дыялектамі. У апошнія дзесяцігодзьдзі назіраецца паступовае аб’яднаньне асобных групаў у адну нацыю. Па веравызнаньні насельніцтва выспаўастравоў Кука дзеліцца наступным чынам: [[пратэстантызм|пратэстанты]] — 85%, [[каталіцызм|каталікі]] — 12%, іншыя — 3%.