Вятка (рака): розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў |
Няма апісаньня зьменаў |
||
Радок 8:
==Прытокі==
Найбуйнейшыя прытокі: справа - Белая, Кобра, Летка, Вялікая, Малама, Піжма, Шошма; зьлева - Чапца, Быстрыца, Воя, Кільмезь.
==Гаспадарчае ўжываньне==
Рэгулярнае суднаходзтва да [[Кіраў|Кірава]], вясной - да [[Кірс|Кірсу]]
==Гісторыя назову==
Дакладнае паходжаньне гідроніму «Вятка» невядома. Ува Ўдмурцкай гістарыяграфіі падтрымліваецца гіпотэза аб тым, што назоў гідроніму паходзіць ад назвы ўдмурцкае тэрытарыяльна-зямляцкае групы ватка.
Гэтая вэрсія аспрэчваецца на тым грунце, што ў фіна-вугорскіх мовах няма мяккага гуку "в" (в '), а рускае ''в'' перад ''а'' ніколі не падвяргаецца палаталізацыі (не мякчэе). Удмурцкі назоў ракі - ''Ватка'' (калі б яно было запазычана рускімі) так і гучала б на рускай ''Ватка'', як, напрыклад, слова "вата". Па законах ўдмурцкае мовы, у якой няма мяккага гуку "в", а націск падае на апошні склад, слова "Вятка", запазычанае ўдмуртамі ў рускіх, павінна гучаць менавіта так: ватка. Таму назоў тэрытарыяльна-зямляцкае групы Ўдмуртыі ватка само паходзіць ад назвы ракі - стар.-рус. Вѧтка.
Згодна з найбольш распаўсюджанай на сёньняшні дзень вэрсіі, назоў «Вятка» роднасны старажытнарускаму слову ''вяче'' «больш», і ўтварылася шляхам далучэньня суфікса "-ка", уласьцівага рускім назвах рэк. Адпаведна, назоў Вятка перакладаецца як «вялікая». [4] Такая назва рацэ цалкам маглі даць першыя старажытнарускія жыхары яе берагоў, якія дабраліся да ракі па яе невялікіх паўночных і заходніх прытоках.
Татарскі назоў Вяткі - ''Накрат'' - уяўляе сабой скажонае Ноўгарад. Звязана гэта з тым, што Вятка з самага пачатку свайго старажытнарускага асваеньня (гэта значыць з канца XII стагодзьдзя) ўваходзіла ў сферу ўплыву Наўгародзкае зямлі і засялялася першапачаткова адтуль.
| |||