Пагост Загародзкі
Паго́ст Загаро́дзкі[1] — вёска ў Беларусі, на паўднёва-ўсходнім беразе вадасховішча Пагосту. Уваходзіць у склад Загародзкага сельсавету Пінскага раёну Берасьцейскай вобласьці. Насельніцтва на 2010 год — 359 чалавек. Знаходзіцца за 37 км на паўночны ўсход ад Пінску, за 13 км ад чыгуначнай станцыі Парахонск.
| Пагост Загародзкі лац. Pahost Zaharodzki | |
 Былы касьцёл Сьвятога Язэпа | |
| Першыя згадкі: | 1528 |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Берасьцейская |
| Раён: | Пінскі |
| Сельсавет: | Загародзкі |
| Насельніцтва: | 359 чал. (2010) |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 165 |
| Паштовы індэкс: | 225734 |
| СААТА: | 1254837021 |
| Нумарны знак: | 1 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 52°19′23″ пн. ш. 26°20′53″ у. д. / 52.32306° пн. ш. 26.34806° у. д.Каардынаты: 52°19′23″ пн. ш. 26°20′53″ у. д. / 52.32306° пн. ш. 26.34806° у. д. |
Пагост Загародзкі на мапе Беларусі ±   Пагост Загародзкі | |
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |
Пагост Загародзкі — даўняе мястэчка гістарычнай Піншчыны (частка Берасьцейшчыны), на захадзе Палесься. Да нашага часу тут захаваўся былы касьцёл Сьвятога Язэпа ў стылі клясыцызму, помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя, які пацярпеў ад маскоўскай перабудовы.
Гісторыя рэдагаваць
Вялікае Княства Літоўскае рэдагаваць
Выяўленыя археолягамі 7 стаянак вакол возера сьведчаць пра засяленьне гэтай мясцовасьці ў глыбокай старжытнасьці. Першы пісьмовы ўпамін пра Пагост Загародзкі датуецца 1528 годам, калі вялікая княгіня Бона Сфорца пацьверділа старыя правы тутэйшай шляхце. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў ён увайшоў у склад Пінскага павету Берасьцейскага ваяводзтва. У 1577 годзе маёнтак перайшоў да С. Марціновіча.
_(3).jpg)
|
.jpg)
| |
Касьцёл Сьвятога Язэпа: аўтэнтычны выгляд (налева) і па маскоўскай перабудове (направа)
| ||
У 1-й палове XVII стагодзьдзя Пагост Загародзкі атрымаў статус мястэчка. У сярэдзіне XVII стагодзьдзя ім валодалі Стацкевічы і Нелюбовічы. У Пагосьце Загародзкім штогод праводзіліся кірмашы, на якіх карысталася попытам мясцовая кераміка (чорны глянцавы посуд). У 1679 годзе тут збудавалі касьцёл Сьвятога Язэпа. У XVIII стагодзьдзі мястэчка перайшло ў валоданьне Друцкіх-Любецкіх.
Пад уладай Расейскай імпэрыі рэдагаваць
У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Пагост Загародзкі апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Пінскім павеце Гарадзенскай губэрні. На 1859 год у мястэчку было 46 двароў[2].
Па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) расейскія ўлады ліквідавалі каталіцкую парафію ў Пагосьце Загародзкім, а касьцёл перабудавалі пад царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі ()Маскоўскай царквы.
За часамі Першай сусьветнай вайны ў лютым 1918 году Пагост Загародзкі занялі войскі Нямецкай імпэрыі.
Найноўшы час рэдагаваць
25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Пагост Загародзкі абвяшчаўся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі ён увайшоў у склад Беларускай ССР[3]. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Пагост Загародзкі апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе стаў цэнтрам гміны Пінскага павету Палескага ваяводзтва.
У 1939 годзе Пагост Загародзкі ўвайшоў у БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 году стаў цэнтрам сельсавету. Статус паселішча панізілі да вёскі. На 2000 год у Пагосьце Загародзкім быў 171 двор.
- Мястэчка на старых здымках
-
Руіны каталіцкай капліцы -
-
Касьцёл, бакавы фасад -
Касьцёл па вяртаньні каталікам
.jpg)
_(2).jpg)
.jpg)
.jpg)
Насельніцтва рэдагаваць
Дэмаграфія рэдагаваць
- XIX стагодзьдзе: 1887 год — 408 чал.[4]
- XX стагодзьдзе: 1999 год — 424 чал.; 2000 год — 453 чал.[5]
- XXI стагодзьдзе: 2010 год — 359 чал.
Інфрастурктура рэдагаваць
У Пагосьце Загародзкім працуюць лякарня, амбуляторыя і пошта.
Турыстычная інфармацыя рэдагаваць
Славутасьці рэдагаваць
Каля Пагосту Загародзкага знаходзіцца помнік археалёгіі — група стаянак каменнага веку.
- Капліца прыдарожная (XIX ст.)
- Касьцёл Сьвятога Язэпа (1779; цяпер царква Сьвятых Кірылы і Мятода Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату)
- Могілкі старыя юдэйскія
- Сынагога
Страчананя спадчына рэдагаваць
- Капліца (XIX ст.; каталіцкая)
Асобы рэдагаваць
- Лукаш Галамбёўскі (1773—1849) — этнограф, гісторык, мэмуарыст
Крыніцы рэдагаваць
- ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Менск: Тэхналогія, 2010. — 319 с. ISBN 978-985-458-198-9. (pdf, djvu, online) С. 229.
- ^ Соркіна І. Мястэчкі Беларусі... — Вільня, 2010. С. 379.
- ^ 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.
- ^ Jelski A., Krzywicki J. Pohost (8) Zahorodny // Słownik geograficzny... T. VIII. — Warszawa, 1887. S. 520.
- ^ БЭ. — Мн.: 2000 Т. 11. С. 480.
Літаратура рэдагаваць
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 11: Мугір — Паліклініка. — 560 с. — ISBN 985-11-0188-5
- Соркіна І. Мястэчкі Беларусі ў канцы ХVІІІ — першай палове ХІХ ст. — Вільня: ЕГУ, 2010. — 488 с. ISBN 978-9955-773-33-7.
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VIII: Perepiatycha — Pożajście. — Warszawa, 1887.