Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар бэрнардынаў (Ворша)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар бэрнардынаў
Кляштар бэрнардынаў
Краіна	Беларусь
Места	Ворша
Каардынаты	54°30′39.93″ пн. ш. 30°25′18.25″ у. д.
Архітэктурны стыль	барока
Заснавальнік	Андрэй Млоцкі[d]
Дата заснаваньня	XVII ст.
Статус	Ахоўная зона
Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар бэрнардынаў на мапе Беларусі Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар бэрнардынаў
Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар бэрнардынаў на Вікісховішчы

Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар бэрнардынаў — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Воршы. Знаходзіцца ў цэнтры места, на гістарычнай Магілёўскай вуліцы. Твор архітэктуры барока. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Комплекс Аршанскага бэрнардынскага кляштару складаўся з касьцёла і кляштарнага корпуса, якія атачаў мур з брамай. У другой палове XIX ст. улады Расейскай імпэрыі зруйнавалі касьцёл. У наш час у кляштарным корпусе знаходзіцца лякарня.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

У 1636 годзе кароль і вялікі князь Уладзіслаў Ваза запрасіў у Воршу айцоў-бэрнардынаў. Кляштар фундавалі Андрэй, староста аршанскі, і Крыстына Млоцкія, якія выдзялілі пад яго пляц і 6 маргоў зямлі. Першыя кляштарныя будынкі былы драўлянымі: у 1748 годзе з фундацыі падкаморыны смаленскай Тэрэзы Храпавіцкай збудавалі драўляны касьцёл.

У другой палове XVIII ст. на ахвяраваньні месьцічаў збудавалі мураваныя будынкі касьцёла і жылога корпуса. Кляштар займаў шырокі пляц на левым беразе Аршыцы, побач з мостам і ўпрыгожваў Надняпроўе. У 1760 годзе касьцёл пацярпеў ад паводкі.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па першым падзеле Рэчы Паспалітай (1772 год), калі Ворша апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, кляштар занялі пад вайсковы склад, аднак у 1817—1819 гады адрамантавалі і вярнулі вернікам. Да 1830-х гадоў дадаліся сьвіран, лядоўня, агароджа з брамай і сажалкі.

Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1832 годзе ўлады Расейскай імпэрыі гвалтоўна ліквідавалі кляштар, а будынкі перадалі васкоўцам. Неўзабаве жылы корпус прыстасавалі пад шпіталь.

Наноўшы час

За савецкім часам ў жылым корпусе разьмяшчалася лякарня.

Архітэктура

Касьцёл — 1-нэфавая 2-вежавая базыліка з прыбудаванай да прэзьбітэра вежай. Інтэр’ер упрыгожвалі пяць алтароў: Вобразу Божага, Апекі Маці Маці Божай, Сьвятой Ганны, Сьвятога Францішка, Сьвятога Антонія. З паўночна-ўсходняга боку да касьцёла далучаўся кляштарны корпус.

Кляштар — прастакутны ў пляне 2-павярховы будынак з рызалітам.

Галерэя

Гістарычная графіка

• Старая графіка
• 
  каля 1760 г.
• 
  1798 г.
• 
  па 1816 г.
• 
  1819 г.

• 
  1836 г.
• 
  1838 г.
• 
  1838 г.
• 
  1838 г.

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 
  верасень 1941 г.
• 
  1941—1944 гг.
• 
  1943 г.

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4
• Слюнькова И. Н. Монастыри восточной и западной традиций: Наследие архитектуры Беларуси / Рос. акад. архитектуры и строит. наук. — М.: Прогресс-Традиция, 2002. — 600 с.: ил. ISBN 5-89826-093-5.

Вонкавыя спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  212Г000891

• Касьцёл Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі і кляштар бэрнардынаў у Воршы, Radzima.org