Вялікі бар’ерны рыф
Вялі́кі бар’е́рны рыф — найвялікшы ў сьвеце каралавы рыф, знаходзіцца на ўсходзе ад узьбярэжжа Аўстраліі. Гэта найвялікшае на Зямлі стварэньне жывых арганізмаў, якое бачна з космасу як белая смуга ў блакітным акіяне. Складаецца з больш за 2,9 тысячы асобных рыфаў і 900 астравоў, якія распасьціраюцца больш за 2,3 тысяч кілямэтраў над агульнай плошчай каля 344,4 тысячы км²[1][2]. У 1981 годзе рфы быў вылучаны ў сьпіс Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКО як прыродная спадчына[3]. Паводле некаторых выказваньняў зьяўляецца адным зь сямі прыродных цудаў сьвету[4].
| Вялікі бар’ерны рыф | |
|---|---|
| Great Barrier Reef* | |
| Сусьветная спадчына ЮНЭСКО | |
| |
| Выгляд на Вялікі бар’ерны рыф з космасу | |
| Краіна | Аўстралія |
| Тып | прыродны |
| Крытэры | vii, viii, ix, x |
| Спасылка | 154 |
| Рэгіён** | Азія і Акіянія |
| Каардынаты | Каардынаты: 18°17′10″ пд. ш. 147°42′00″ у. д. / 18.28611° пд. ш. 147.7° у. д. |
| Гісторыя ўключэньня | |
| Уключэньне | 1981 (5-я сэсія) |
| * Назва ў афіцыйным сьпісе па-ангельску ** Рэгіён паводле клясыфікацыі ЮНЭСКО | |
Агульныя зьвесткі рэдагаваць
Шырыня рыфу — ад 300 мэтраў да 2 кілямэтраў, а адлегласьць ад кантынэнту складае 8—180 км. Складаецца ён з каля 2900 асобных рыфаў і каля 900 астравоў. Агульная плошча Вялікага бар’ернага рыфу складае 244 тыс. км². Дасьледаваньні, якія вяліся на рыфах, выявілі, што таўшчыня некаторых каралаў перавышае 500 мэтраў. Узрост каралаў ацэньваецца каля 2 млн. гадоў, а некаторых — да 18 млн гадоў.
Натуральнае асяродзьдзе рэдагаваць
Існуе каля 350 гатункаў каралаў, 1500 гатункаў рыб, больш за 4000 гатункаў малюскаў, 500 гатункаў водарасьцяў і 215 гатункаў птушак. Вялікшыя выспы пакрыты густой трапічнай расьліннасьцю. Вялікі бар’ерны рыф — гэта адно з найцікавейшых турыстычных месцаў Аўстраліі.
З 26 кастрычніка 1981 году як марскі парк (Great Barrier Reef Marine Park) Вялікі бар’ерны рыф уключаны ў Сьпіс сусьветнай спадчыны ЮНЭСКО. Плошча парка, якая ахоўваецца ЮНЭСКО, складае 346 000 км².
Тыпы рыфаў рэдагаваць
Рыфы дзеляцца на тры тыпы:
- прыбрэжныя — фармуюцца каля ўзьбярэжжаў выспаў ці кантынэнтаў;
- бар’ерныя — далей ад берага;
- акіянічныя — у акіяне.
Адкрывальнікі Вялікага бар’ернага рыфу рэдагаваць
- 1606 — Луіс Ваэс дэ Торэс
- 11 чэрвеня 1770 — Джэймз Кук на караблі «Індэвар»
- 1789 — капітан Ўільям Блай на караблі «Баўнці».
Глядзіце таксама рэдагаваць
Крыніцы рэдагаваць
- ^ «Great Barrier Reef Travel Guide». Fodor's.
- ^ «Review of the Great Barrier Reef Marine Park Act 1975». Department of the Environment and Heritage.
- ^ UNEP World Conservation Monitoring Centre (1980). «Protected Areas and World Heritage – Great Barrier Reef World Heritage Area». Department of the Environment and Heritage.
- ^ «The Seven Natural Wonders of the World». CNN.
Вонкавыя спасылкі рэдагаваць
- Дасьледчы цэнтар Вялікага бар’ернага рыфу.
- «Dive into the Great Barrier Reef». National Geographic.