Сьвістун (па-лацінску: Anas penelope) — від качак сямейства качыных. Назву атрымаў за свой характэрны сьвіст.

Сьвістун
Самец сьвістуна
Клясыфікацыя
ЦарстваЖывёлы
ТыпХордавыя
КлясаПтушкі
АтрадГусепадобныя
СямействаКачыныя
РодРачныя качкі
ВідСьвістун
Бінамінальная намэнклятура
Anas penelope

Апісаньне рэдагаваць

Даўжыня цела 42—50 см, размах крылаў 71—80 см. Маса цела 650—800 г, сустракаецца да 1 кг.

Афарбоўка самца ў шлюбны пэрыяд шэрая з бакоў і чорная ззаду. На верхняй частцы крылаў бліскучыя белыя плямы, добра заўважныя падчас палёту. Грудзі ружовыя, белы жывот, руда-каштанавая галава і крэмавая карона, ад дзюбы да патыліцы шырокая сьветла-жоўтая палоска. У астатні час болей падобны да саміцы. Саміца сьветла-карычневая, з апярэньнем, падобным афарбоўкай да амэрыканскага сьвістуна.

Распаўсюджаньне рэдагаваць

 
Саміца сьвістуна

Сьвістун шырока распаўсюджаны ў самых паўночных абласьцёх Эўропы і Азіі. Узімку пералятае на поўдзень, у Паўднёвую Азію і Афрыку. На зімоўцы і гнездаваньні ў Беларусі сустракаецца вельмі рэдка, занесены ў Чырвоную кнігу.

Сьвістун — птушка адкрытых забагненых мясьцінаў зь вялікай колькасьцю ўчасткаў чыстай вады і багатай высокай расьліннасьцю. Таксама сустракаецца на лясных азёрах, зрэдку ў поймах павольных рэк, сажалках з раскошнай воднай расьліннасьцю.

Харчаваньне рэдагаваць

Спажывае галоўным чынам зялёныя часткі расьлінаў і карэнішчы. Часам есьць чарвякоў, казурак, малюскаў, нават апалонікаў і малькоў рыбаў, нярэдка харчуецца зернем і насеньнем.

Размнажэньне рэдагаваць

 
Mareca penelope

Увесну на месцы гняздоўлі сьвістуны прылятаюць даволі позна, прыкладна ў сярэдзіне красавіка ў паўднёвых частках арэалу і ў канцы траўня ў паўночных. Гнёзды зьвіваюць на зямлі ў добра схаваным месцы, побач з вадой, часам могуць і на адлегласьці некалькіх сотняў мэтраў ад вадаёмаў, у лясох. У поўнай кладцы 4—11 крэмава-жоўтых яек зь вельмі гладкай шкарлупай. Выседжваюць яйкі 22—25 дзён. Птушаняты даволі хутка вырастаюць і ва ўзросьце прыкладна 45 дзён пачынаюць лётаць.

Паводзіны рэдагаваць

Вельмі таварыскія птушкі, за выняткам пэрыяду гнездаваньня. Утвараюць вялікія чароды, якія злучаюцца з амэрыканскімі сьвістунамі і могуць міжсобку скрыжоўвацца.

Самец выдае чысты сьвіст, на які саміца адказвае нізкім сыканьнем.

Літаратура рэдагаваць

  • Птицы Белоруссии: Справочник-определитель гнёзд и яиц / М. Е. Никифоров, Б. В. Яминский, Л. П. Шкляров. — Мн.: Выш. шк., 1989. — 479 с. — 15 000 ас. — ISBN 5-339-00209-8

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць