Мэц

Мэц (па-француску: Metz, па-нямецку: Metz) — горад на паўночным усходзе Францыі, адміністрацыйны цэнтар дэпартамэнту Мазэль у рэгіёне Гранд-Эст (да 1 студзеня 2016 ён зьяўляўся адміністрацыйным цэнтрам рэгіёну Лятарынгія). Насельніцтва на 2016 год складала 117 890 чалавек.

Мэц
франц. Metz
Герб Мэцу Сьцяг Мэцу
Краіна:	Францыя
Рэгіён:	Гранд-Эст
Дэпартамэнт:	Мазэль
Кіраўнік:	Дамінік Грос[d]
Плошча:	41,94 км²
Насельніцтва (2016)
колькасьць:	117 890 чал.
шчыльнасьць:	2810,92 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Паштовы індэкс:	57000
Геаграфічныя каардынаты:	49°7′11″ пн. ш. 6°10′37″ у. д.
Мэц на мапе Францыі Мэц
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.mairie-metz.fr/

Гісторыя

Селішчы старажытных людзей на тэрыторыі Мэцу існавалі, па наяўных зьвестках, ужо за тысячы гадоў да н. э. Незадоўга да рымскага нашэсьця тут знаходзілася галоўнае паселішча кельцкага племені мэдыёматрыкаў, якія і далі назву гораду. Пасьля ўзяцьця рэгіёну рымлянамі на гэтым месцы стаяў горад Дыводур (лац. Divodurum). У 451 годзе горад быў узяты Атылам. У 511—751 гадах — сталіца каралеўства Аўстразія. Пры распадзе Франскай імпэрыі стаў сталіцай уладаньняў Лётара.

Між 1180 і 1210 гадамі Мэц квітнеў ў якасьці вольнага імпэрскага гораду, затым зрабіўся адным з трох біскупстваў, які падзялялі Францыю й Нямеччыну. Гарадзкі летапісец XV стагодзьдзя Абрыён асабіста ўдзельнічаў у многіх апісаных ім падзеях. Хаця большасьць жыхароў гораду падтрымалі Рэфармацыю, францускі кароль Генрых II Валюа падахвоціўся быць іхным заступнікам і пасьпяхова абараняў горад ад Габсбургаў у 1552 годзе. Па выніках Трыццацігадовай вайны ўсе тры эпіскапіі былі афіцыйна замацаваны за Францыяй. Падчас франка-прускай вайны чарговая аблога Мэца немцамі доўжылася 52 дні.

З 1871 па 1918 і 1940—1944 гады Мэц уваходзіў у склад Нямеччыны. Горад традыцыйна быў добра ўмацаваны; Сэбастыян Вабан у свой час пісаў каралю, што «крэпасьці абараняюць правінцыі каралеўства, а Мэц — дзяржаву ўвогуле. Нямецкая адміністрацыя пажадала зьнесьці ўмацаваньні й пракласьці на іхнім месцы бульвары й набярэжныя. З старажытных умацаваньняў ацалела толькі грандыёзная Брама немцаў. Сваё цяперашняе аблічча стары горад і ягоныя спальныя раёны набылі пасьля Другой сусьветнай вайны. І сёньня па архітэктуры можна адрозьніць «францускі» й «нямецкі» Мэц.

Славутасьці

З архітэктурных помнікаў Мэцу найбольшай вядомасьцю карыстаюцца два сярэднявечныя масты Нябожчыкаў, опэрны тэатар сярэдзіны XVIII стагодзьдзя, адна з найстарэйшых цэркваў Францыі — базыліка Сэн-П’ер-о-Нонэн, пабудаваная ў канцы III — пачатку IV стагодзьдзя і сабор Сьвятога Стэфана, адзін з самых высокіх у Францыі. У ім можна сузіраць ня толькі вітраж XIII—XIV стагодзьдзяў, але й працы авангардыстаў XX стагодзьдзя Марка Шагала й Жака Віёна. Пэрыяд нямецкага валадарства наклаў свой ​​адбітак на аблічча гораду. На адным з астраўкоў высіцца вялікая лютэранская царква — Новы храм, асьвячоны ў 1904 годзе ў прысутнасьці кайзэра Вільгельма II. З 12 траўня 2010 году ў Мэцы зьявілася яшчэ адна славутасьць: першая ў Францыі філія парыскага Цэнтру культуры і мастацтва Пампіду.

Галерэя

• 
  Базыліка Сэн-П’ер-о-Нонэн
• 
  Сабор Сьвятога Стэфана
• 
  Брама немцаў
• 
  Цэнтар Пампіду
• 
  Пляц Сэн-Люі, які ў XIII стагодзьдзі быў месцам правядзеньня кірмашоў

Дадатковыя зьвесткі

У 2009 годзе ў ваколіцах Мэцу здымалася перадача АНТ «Вялікія гонкі»

Вонкавыя спасылкі

• Афіцыйны сайт