Кейля

	Кейля
	эст. Keila
	; Кейльская царква
Герб Кейлі	Сьцяг Кейлі
Першыя згадкі:	1241
Места з:	1938
Краіна:	Эстонія
Павет:	Хар’юмаа
Мэр:	Танэль Мыйстус
Плошча:	11,25 км²
Насельніцтва (2011)
колькасьць:	10 014 чал.
шчыльнасьць:	890,13 чал./км²
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Тэлефонны код:	+372
Паштовы індэкс:	76603, 76605, 76606, 76607, 76608, 76609, 76610, 76616
Геаграфічныя каардынаты:	59°18′31″ пн. ш. 24°25′21″ у. д. / 59.30861° пн. ш. 24.4225° у. д.Каардынаты: 59°18′31″ пн. ш. 24°25′21″ у. д. / 59.30861° пн. ш. 24.4225° у. д.
	Кейля на мапе Эстоніі Кейля
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
	www.keila.ee

Ке́йля (па-эстонску: Keila, па-нямецку: Kegel) — места і мескі муніцыпалітэт у павеце Хар’юмаа на паўночным захадзе Эстоніі. Адміністрацыйны цэнтар воласьці Кейля. Разьмешчаны на рацэ Кейля. Насельніцтва — 10 тыс. чалавек (2011). Чыгуначны вузел.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Кейля (неадназначнасьць).

Мінуўшчына рэдагаваць

Помнік Марціну Лютэру на паштоўцы пач. XX стагодзьдзя

Вёска Кейля паўстала на беразе аднайменнае ракі прыкладна 1000 гадоў таму. Па заваёве ў 1219 року датчане збудавалі тут драўляную парафіяльную царкву. Напрыканцы XIII стагодзьдзя замест яе была ўзьведзеная мураваная царква. Першыя пісьмовыя згадкі пра паселішча (Keikŋl) датаваныя 1241 рокам.

У XV-XVI стагодзьдзях тэрыторыя ля царквы актыўна засялялася, а Лівонскі ордэн на паўднёвым усходзе збудаваў маленькі замак. Паселішча разам з царквой было зьнішчанае падчас Лівонскай вайны 1558—1583 рокаў^[1]. Царква была адноўленая ў 1596, аднак з-за чумы і голаду 1601—1602 рокаў амаль усё насельніцтва вымерла, і цягам трох стагодзьдзяў Кейля зьяўлялася маленькай вёсачкай.

У 1862 року ля царкоўнага двару была пастаўленая статуя Марціна Лютэра (зьнішчаная ў 1949). У 1867 на ферме Вяльяотса была адчыненая першая школа. З адкрыцьцём чыгункі Рэвель — Балтыйскі Порт Кейля атрымала новы штуршок для разьвіцьця. У 1885 тут адбыўся першы песенны фэстываль, у якім узялі ўдзел 19 хораў.

У 1905 было завершанае будаўніцтва чыгуначнай галіны да Хаапсалы. У 1925 року Кейля атрымала статус пасёлку з самакіраваньнем, а 1 траўня 1938 року атрымала статус места.

За савецкім часам на ўскрайку места была збудаваная вайсковая база, дзе стаяў танкавы полк. Пасьля здабыцьця незалежнасьці база была зруйнаваная, цяпер на гэтым месцы знаходзіцца жылы раён. У 1950—1962 роках Кейля была адміністрацыйным цэнтрам раёну. Гэта, а таксама пабудова электрыфікаванай чыгункі да Таліну, паспрыялі далейшаму хуткаму яе разьвіцьцю.

Адукацыя рэдагаваць

Працуе некалькі школ:

Насельніцтва рэдагаваць

Паводле перапісу 2000 року, у Кейлі пражывалі 9388 чалавек, зь іх 82,8% — эстонцы, 12,1% — расейцы, 1,8% — украінцы, 0,9% — фіны, 0,7% — беларусы, 0,2% — летувісы, 0,1% — палякі, 0,1% — татары, 0,1% — немцы, 0,1% — латышы.

У 2009 року — 9873 чалавекі.

У 2011 року — 10 014 чалавек.