Бутрым Якубавіч Неміровіч
Бутрым Якубавіч Неміровіч (у каталіцтве Ўладзіслаў[a]; да 1488 — па 23 верасьня 1523) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, цівун віленскі (1507—1510).
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Нарадзіўся | да 1488 |
Памёр | па 23 верасьня 1523 |
Род | Неміровічы |
Бацькі | Якуб Андрэевіч Неміровіч |
Жонка | Марына |
Імя рэдагаваць
- Асноўны артыкул: Бутрым
Рэмбод, Рымбот або Рымбота (Rembod, Rimbotus[1], Rimboto[2][3]) — імя германскага паходжаньня[4]. Іменная аснова -бут- (-бот-) (імёны ліцьвінаў Бутвід, Бутрык, Вільбут; германскія імёны Botvid, Butariks, Willebut) паходзіць ад усходнегерманскага but- з значэньнем 'корань, камель' (гепідзкае butilo 'камель')[5] або ад асновы -буд- (-бод-)[6], а аснова -рым- (імёны ліцьвінаў Рымель, Рыман, Рымунд; германскія імёны Riemel, Rimann, Rimund) — ад гоцкага rimis 'спакой, стрыманасьць, непарухлівасьць'[7]. Такім парадкам, імя Бутрым азначае «непарушны корань»[8].
Паходжаньне імя Бутрым ад складаньня германскіх імёнаў Bodo і Rimo сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў[9].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Бутримко Якубовичъ (9 верасьня 1488 году)[10], Бутрымъ Якубовичъ Немировичъ (25 лістапада 1500 году)[11], Бутримъ Якубовичъ (24 ліпеня 1501 году)[12], Butrym Nyemirovicz (1506 год)[13], Бутрим[ъ] Немирович[ъ] (1506 год, 23 ліпеня 1507 году, 8 лютага і 15 траўня 1509 году, 19 кастрычніка 1510 году[14], 19 верасьня 1561 году[15]).
Біяграфія рэдагаваць
Зь літоўскага баярскага роду, сын Якуба Андрэевіча. Меў братоў Андрэя, Яна і Вацлава. Як яго брат, з усяго відаць, памылкова ўпамінаецца Марцін Якубавіч[16].
Упамінаецца 25 лістапада 1500 і 24 ліпеня 1501 году як дваранін вялікага князя Аляксандра. Па сьмерці Аляксандра перайшоў у двор Жыгімонта Старога. З 30 траўня 1504 да 25 лістапада 1506 году быў крайчым вялікай княгіні, намесьнікам віленскім. 23 чэрвеня 1507, 19 кастрычніка 1510 і ў грамаце 1509 году значыцца цівуном віленскім каралеўскага двара. У 1516 году ўпамінаецца як баярын гаспадара караля яго міласьці.
Ажаніўся з Марынай. 8 сьнежня 1510 году разам з жонкай фундаваў алтар Сьвятой Ганны ў касьцёле ў Тэйкінах[17].
Мова і культура рэдагаваць
Змацаваў дзьве ўласныя граматы пячацьцю з рускім надпісам: «ПЬ(ЧАТЬ)+В(Л)ОДНСЛАВЬ ЕЗУСЬ М(А)РЬӔ»[18].
Глядзіце таксама рэдагаваць
Заўвагі рэдагаваць
- ^ Гэтае імя значыцца на ўласнай пячаці і ўпамінаецца ў грамаце яго брата Андрэя
Крыніцы рэдагаваць
- ^ Cartulaire du Prieuré de Saint-Gilles de l’Hôpital de Saint-Jean de Jérusalem (1129—1210). — Paris, 1997. P. 5.
- ^ Geschichts-Quellen der Stadt Wien. Abt. 1. — Wien, 1877. S. 63.
- ^ Monumenta Boica. Vol. 26. — Monachii, 1826. S. 12—13, 646.
- ^ Schlaug W. Die altsächsischen Personennamen vor dem Jahre 1000. — Lund, 1962. S. 144.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 16.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 21.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 18.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 20.
- ^ Schmittlein R. Les noms d’eau de la Lituanie (suite) // Revue internationale d’onomastique. Nr. 1, 1964. P. 19.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 4 (1479—1491). — Vilnius, 2006. P. 68.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 5 (1427—1506). — Vilnius, 2014. P. 148.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 271.
- ^ Собрание древних грамот и актов городов: Вильны, Ковна, Трок, православных монастырей, церквей и по разным предметам: Ч. 1. — Вильно, 1843. С. 21.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 8 (1499—1514). — Vilnius, 1995. P. 208, 388, 395, 412, 414.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 37 (1552—1561). — Vilnius, 2011. P. 488.
- ^ Корзинин А. Л. Двор великой княгини Литовской и королевы Польской Елены Ивановны // Вестник СПбГУ. История. Т. 67, вып. 3, 2022. С. 682.
- ^ Корзинин А. Л. Двор великой княгини Литовской и королевы Польской Елены Ивановны // Вестник СПбГУ. История. Т. 67, вып. 3, 2022. С. 682—683.
- ^ Корзинин А. Л. Двор великой княгини Литовской и королевы Польской Елены Ивановны // Вестник СПбГУ. История. Т. 67, вып. 3, 2022. С. 683.
Літаратура рэдагаваць
- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)