Іхтыс

І́хтыс (па-старажытнагрэцку: Ίχθύς — «рыба») — знак першых хрысьціянаў, што сымбалізуе Ісуса Хрыста. Гэта акронім, які складаецца зь пяці першых літар наступных словаў:

ΙΗΣΟΥΣ — Ісус

ΧΡΙΣΤΟΣ — Хрыстос

ΘΕΟΥ — Божы

ΥΙΟΣ — Сын

ΣΩΤΗΡ — Збаўца

Рыба пачала выкарыстоўвацца як першы сымбаль хрысьціянства на два стагодзьдзі раней за крыж і ўжываецца да цяпер.

Мінуўшчына рэдагаваць

«Зьяўленьне Хрыстовае вучням». Дуча ды Буанінсэнья, 1308—1311

У часе перасьледу першых хрысьціянаў немагчыма было карыстацца выявамі Хрыста, таму паўсталі разнастайныя сымбалічныя коды. Выявы акроніма ΙΧΘΥΣ або стылізаванае пад яго рыбы зьяўляюцца ў рымскіх катакомбах у II стагодзьдзі. Рыба згадваецца таксама ў творы Генрыка Сянкевіча «Quo vadis» пра хрысьціянаў тагачаснага пэрыяду.

Сымбаль мае падвойнае тлумачэньне. Па першае, ён зьвязаны з вадой, дзе пражываюць рыбы, і такім чынам азначае хрышчэньне. Па-другое, мае дачыненьне і да Эўхарыстыі, аднаго з хрысьціянскіх сакрамэнтаў. Да IX стагодзьдзя рыба прысутнічала на ўсіх выявах Апошняй вячэры побач з хлебам і келіхам.

У Бібліі рэдагаваць

Месцы Новага Запавету, дзе згадваецца рыба або рыбацтва^[1]:

І сказаў ім Ісус: ідзеце за Мною, і я зраблю вас лаўцамі людзей (Мк., 1:17).
бо як Ёна быў у чэраве ў кіта тры дні і тры ночы, так і Сын Чалавечы будзе ў сэрцы зямлі тры дні і тры ночы (Мц., 12:40).
Яны ж кажуць Яму: у нас тут толькі пяць хлябоў і дзьве рыбіны (Мц., 14:17).
Зрабіўшы гэта, яны злавілі вялікае мноства рыбы, і нават мярэжа ў іх рвалася (Лк., 5:6).
Яны падалі Яму частку печанай рыбы і сотавага мёду (Лк., 24:42).
А Ён сказаў ім: закіньце нерат па правы бок лодкі, і зловіце. Яны закінулі, і ўжо не маглі выцягнуць нерат ад мноства рыбы (Ян., 21:6).
Ня ўсякая плоць, але інакшая плоць у людзей, інакшая плоць у жывёлін, інакшая ў рыб, інакшая ў птушак (I Кар., 15:39).

Сучаснасьць рэдагаваць

«Дарвінава рыба»

Напрыканцы XX стагодзьдзя іхтыс зноў стаў папулярным сымбалем ня толькі між пратэстантаў розных краінаў і коптаў, але ўсё часьцей і ў каталікоў. Такую налепку можна часта ўбачыць на легкавіках. Супернікі крэяцыянізму сталі парадаваць гэты знак, налепваючы на ўласныя машыны знак рыбы са словамі «Дарвін» і ножкамі^[1], «Лятаючы макаронны монстар» або «Ктулху».

У амэрыканскім Ўілмары (Кентукі) ладзіцца шторочны фэст пад назовам Іхтус (анг. Ichthus Music Festival).

У Вялікабрытаніі дзейнічае нэахарызматычны царкоўны рух «Хрысьціянскае брацтва Іхтус» (анг. Ichthus Christian Fellowship).

Дадатковыя зьвесткі рэдагаваць

Існуе дыстрыбутыў апэрацыйнае сыстэмы Лінукс пад назваю Ichthux, пабудаваны на хрысьціянскіх каштоўнасьцях.

Глядзіце таксама рэдагаваць

Крыніцы рэдагаваць

^ ^а ^б B.A. Robinson. (17 лістапада 2009) The history of the Christian fish symbol (анг.). Religious Tolerance.org. Праверана 16 красавіка 2012 г.

Літаратура рэдагаваць

Franz Joseph Dölger. ICHTHYS Nachdruck/Reprint in 6 Bänden (Band 5 in 2 Bänden) Oberhausen/Duisburg 1999-2000. — Deutschland: Peter W. Metzler Verlag, Buch- und Medienversand Peter Metzler. — (Archäologie, Patristik, Christentum, Religionen und Kulturen der Antike).

Вонкавыя спасылкі рэдагаваць

Іхтыс — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[toler-1] а ^б B.A. Robinson. (17 лістапада 2009) The history of the Christian fish symbol (анг.). Religious Tolerance.org. Праверана 16 красавіка 2012 г.

[1]